Samenleefvormen en hun verschillen
Zoek de verschillen
Soms krijg ik mensen op gesprek die met elkaar verder willen maar nog niet precies weten hoe ze dat vorm willen geven. Moeten ze gaan samenwonen of trouwen of een geregistreerd partnerschap aangaan met elkaar?
Omdat ik me kan voorstellen dat meer mensen met deze vraag zitten zal ik de globale verschillen hieronder weergeven.
Daarbij zal ik het geregistreerd partnerschap en het huwelijk samenvoegen en wordt met het huwelijk hierna ook het geregistreerd partnerschap bedoeld.
Het grootste verschil tussen een huwelijk en een geregistreerd partnerschap is dat een geregistreerd partnerschap, als er geen minderjarige kinderen zijn, buiten de rechter om beëindigd kan worden. Voor het ontbinden van een huwelijk moet altijd de gang naar de rechter gemaakt worden. Verder kent het geregistreerd partnerschap geen scheiding van tafel en bed, het huwelijk wel.
FORMELE VERSCHILLEN:
Aan samenwonen zijn geen formele eisen verbonden. U kunt zonder iets vast te leggen gaan samenwonen en u hoeft ook niet naar een ambtenaar. Wel is het zeer verstandig om een notarieel samenlevingscontract op te laten stellen.
Voor een huwelijk geldt dat dit gesloten moet worden door een ambtenaar van de burgerlijke stand, het ja-woord. Het geregistreerd partnerschap kent overigens niet het ja-woord.
GEMEENSCHAP:
Door het samenwonen ontstaat geen gemeenschap van goederen. Het vermogen van een partner blijft van die partner. Een goed kan wel gemeenschappelijk zijn, bijvoorbeeld door een gezamenlijk aankoop of door bestemming (zoals de inboedel te bestemmen tot gemeenschappelijk).
Door te trouwen ontstaat een gemeenschap van goederen. Sinds 1 januari 2018 is de gemeenschap niet meer algemeen maar beperkt. Over de beperkte gemeenschap is op deze website een artikel geplaatst, waarnaar ik u graag verwijs.
De gemeenschap kan verder aangepast worden door het maken van huwelijkse voorwaarden.
KINDEREN:
Voor wat betreft kinderen die uit een samenwoningsverband geboren worden is de moeder de enige die automatisch het ouderlijk gezag heeft. De vader zal het kind moeten erkennen om het ouderlijk gezag te kunnen krijgen.
Voor wat betreft kinderen die uit een huwelijk geboren worden hebben beide ouders het ouderlijk gezag.
Voor echtelieden van hetzelfde geslacht gelden andere regels.
ERFRECHT:
Samenwoners zijn niet automatisch elkaars erfgenaam, ook niet met een samenlevingscontract. Indien de partners elkaar vermogen toe willen laten komen bij overlijden dan zal een testament opgesteld moeten worden.
Echtelieden zijn wel automatisch elkaars erfgenaam. Daarvoor hoeft geen testament opgesteld te worden. Ook hier geldt dat het opstellen van een testament wel verstandig is. Laat u hierover informeren.
BUITENLAND:
Een huwelijk tussen een man en een vrouw zal in beginsel in de hele wereld erkend worden. Een huwelijk tussen personen van hetzelfde geslacht wordt niet in de hele wereld erkend. Ook een geregistreerd partnerschap (tussen personen van verschillend danwel van hetzelfde geslacht) wordt niet in de hele wereld erkend. Bent u getrouwd met een persoon van hetzelfde geslacht of geregistreerd partner met een persoon van hetzelfde of het andere geslacht, laat u dan informeren indien u tijdelijk danwel blijvend naar het buitenland vertrekt.
ERFBELASTING:
Voor echtelieden geldt dat als zij van elkaar erven (hetzij op grond van de wet hetzij op grond van een testament) zij de vrijstelling hebben die geldt voor een partner voor de erfbelasting. Deze vrijstelling bedraagt voor 2018 € 643.194,–.
Samenwoners moeten, willen ze deze vrijstelling ook genieten, voldoen aan de volgende voorwaarden.
Ze moeten:
- beiden meerderjarig zijn;
- op hetzelfde woonadres staan ingeschreven in de basisregistratie personen of een daarmee naar aard en strekking overeenkomende registratie buiten Nederland;
- ingevolge een notarieel samenlevingscontract een wederzijdse zorgverplichting hebben;
- geen bloedverwanten in de rechte lijn zijn, en
- niet met een ander aan de in de onderdelen a tot en met d genoemde voorwaarden voldoen.
Aan deze voorwaarden moet voldaan zijn in de periode van 6 maanden vóór het overlijden.
Samenwoners die “tot het tijdstip van het overlijden of de schenking gedurende een onafgebroken periode van ten minste vijf jaren staan ingeschreven op hetzelfde woonadres in de basisregistratie personen of een daarmee naar aard en strekking overeenkomende registratie buiten Nederland“, hoeven geen samenlevingscontract te hebben om in aanmerking te komen voor de partnervrijstelling.
UIT ELKAAR:
Ook voor het verbreken van een samenwoon-relatie gelden geen formele vereisten. Vaak wordt het samenlevingscontract ontbonden door de praktijk. Mensen verdelen de spullen en een of beide partner(s) laat/laten zich inschrijven op een ander adres.
Aan een echtscheiding zijn wel formele vereisten verbonden. Aan een echtscheiding komt altijd een rechter te pas.
Verder gelden in tegenstelling tot samenwoners bij een huwelijk onderhoudsverplichtingen voor de partners, zowel tijdens als na het huwelijk.
Tenslotte zal bij samenwoners, om in aanmerking te kunnen komen voor een partnerpensioen, vaak een samenlevingscontract nodig zijn.
Hopelijk heeft u meer duidelijkheid gekregen met betrekking tot de verschillende samenleefvormen en kunt u bepalen welke vorm voor u wenselijk is. Graag regelen wij de juiste vorm voor u.
Voor een partner dient u overigens zelf te zorgen.